Giải thích về cái kết của công chúa Mononoke: Tại sao phần cuối buồn vui lẫn lộn lại viết lại các quy tắc của Studio Ghibli

Không giống như hầu hết các bộ phim của Studio Ghibli, gói gọn câu chuyện của họ bằng sự lạc quan đầy hy vọng, Công chúa Mononoke khép lại bằng một cái kết phức tạp, chưa được giải quyết. Sau trận chiến lớn giữa con người và thần rừng, Thần rừng thiêng liêng bị chặt đầu và khu rừng bị mê hoặc bị tàn phá.

Irontown, khu định cư công nghiệp do Lady Eboshi lãnh đạo, cũng bị bỏ hoang nhưng thề sẽ xây dựng lại một cách có trách nhiệm. Ashitaka, hoàng tử Emishi bị nguyền rủa đang hành trình hòa giải, không thể khắc phục được thiệt hại nhưng vẫn kiên trì tìm kiếm sự hòa hợp.

Cái kết này đảo ngược đạo đức rõ ràng điển hình mà khán giả mong đợi từ Ghibli. Sự xung đột giữa thiên nhiên và con người thật tàn khốc và tốn kém; không có anh hùng hay nhân vật phản diện tuyệt đối.

Lady Eboshi, từng là một nhà công nghiệp tàn nhẫn, tỏ ra hối hận và hứa hẹn cải cách, trong khi San (Công chúa Mononoke) vẫn không tin tưởng vào con người nhưng vẫn kiềm chế giết Eboshi. Sự rạn nứt của chúng tượng trưng cho sự căng thẳng thậm chí còn lớn hơn giữa bảo tồn và tiến bộ.

Cũng đọc: Giải thích về cái kết của Argo: Điều gì thực sự đã xảy ra trong cuộc trốn thoát cắn móng tay đó? Sự thật đằng sau những phút cuối căng thẳng nhất Hollywood

Việc Miyazaki từ chối đưa ra một “hạnh phúc mãi mãi về sau” phản ánh niềm tin của ông rằng xung đột giữa con người và môi trường không có giải pháp dễ dàng. Khi các vị thần rừng truyền thống bị diệt vong và loài người gây sẹo trên mặt đất, thông điệp của bộ phim rất nghiêm túc nhưng phức tạp: sự sống còn có thể đòi hỏi sự thích nghi đau đớn hơn là chiến thắng.

Tình yêu, sự mất mát và cái giá của sự cân bằng: Sức nặng cảm xúc của cái kết

Cốt lõi cảm xúc của Công chúa Mononoke nằm ở mối quan hệ rạn nứt giữa Ashitaka và San. Lời nguyền của anh ta, do một vị thần lợn rừng bị quỷ ám gây ra, đánh dấu anh ta là người ngoài cuộc giữa các thế giới, và mặc dù những tác động tồi tệ nhất của lời nguyền mờ dần, vết sẹo của nó vẫn là một phép ẩn dụ cho tác động lâu dài của loài người đối với thiên nhiên.

Mối quan hệ của họ ngày càng sâu sắc, nhưng họ lại chọn những tương lai riêng biệt. San ở lại với các vị thần sói đã nuôi dưỡng cô, không tin tưởng vào con người, trong khi Ashitaka quay trở lại Irontown để hỗ trợ xây dựng lại. Sự tôn trọng lẫn nhau mà không có sự đoàn tụ này nhấn mạnh sự thật phũ phàng của bộ phim: chung sống là cần thiết nhưng không đơn giản hay hòa bình.

Kodama, những linh hồn rừng thanh tao, xuất hiện trên một cây non mới sau cuộc tàn sát, tượng trưng cho sự tái sinh mong manh và vòng quay của sự sống và cái chết. Tuy nhiên, sự hiện diện của họ cũng biểu thị sự mất mát chứ không phải sự phục hồi đắc thắng. Bộ phim từ chối xóa bỏ tổn thương hoặc dễ dàng khôi phục lại cội nguồn quá khứ của nó một cách vững chắc trong bi kịch và khả năng phục hồi của thế giới thực.

Các nhà phê bình ca ngợi cái kết là bài thiền sinh thái chín chắn nhất của Miyazaki, kết nối sự tàn phá môi trường với sự hy sinh cá nhân. Nó thách thức khán giả vật lộn không phải với thiện và ác thuần túy, mà với những nhu cầu cạnh tranh và những nỗ lực không hoàn hảo để sống khôn ngoan trong giới hạn của thiên nhiên.

Sự không chắc chắn vô tận: Tại sao phần cuối của Công chúa Mononoke vẫn có liên quan đến ám ảnh

Cái kết của Công chúa Mononoke gây tiếng vang cho đến ngày nay vì nó bao hàm sự mơ hồ về mặt đạo đức và xung đột dai dẳng. Những cảnh cuối cho thấy Ashitaka và San cam kết sống xa nhau nhưng đoàn kết với nhau với hy vọng về một nền hòa bình mong manh.

Những lời của Ashitaka rằng Thần rừng “chính là sự sống” gợi ý rằng cái chết và sự tái sinh là một phần của một chu kỳ đang diễn ra, không phải là một giải pháp hữu hạn.

Bộ phim thách thức sự tưởng tượng về một cái kết hoàn hảo thường thấy trong hoạt hình, thay vào đó truyền tải rằng cuộc sống thực rất phức tạp, đầy mất mát, thỏa hiệp và hy vọng giữa những điều không chắc chắn. Vết sẹo mà Ashitaka mang tượng trưng cho cuộc đấu tranh đang diễn ra này; nó không biến mất, nhắc nhở người xem rằng lịch sử và hậu quả vẫn còn đọng lại.

Thông điệp cuối cùng của Miyazaki là chủ nghĩa hiện thực thấm đẫm lòng trắc ẩn: trong khi quá khứ không thể quay trở lại và tăng trưởng công nghiệp là điều không thể tránh khỏi, thì sự khiêm tốn, tôn trọng và những hành động tốt nhỏ bé sẽ mở ra con đường phía trước.

Điều này gây tiếng vang mạnh mẽ trong bối cảnh khủng hoảng sinh thái đương đại và các cuộc tranh luận văn hóa về quyền, sự phát triển và bảo tồn của người bản địa.

Do đó, phần cuối của Công chúa Mononoke là một sự khởi đầu táo bạo khỏi cách kể chuyện theo công thức. Nó yêu cầu khán giả phải sống với sự mâu thuẫn và tiếp tục cố gắng, ngay cả khi các giải pháp vẫn chưa hoàn thiện.

Sự phức tạp và niềm hy vọng kiên cường đó đã củng cố vị thế của nó như một kiệt tác vượt thời gian và lời kêu gọi khẩn cấp để tính đến tương lai bấp bênh của thiên nhiên.​​

Đoạn kết của Công chúa Mononoke viết lại những gì một bộ phim của Studio Ghibli có thể trở thành, từ chối việc kết thúc dễ dàng nhưng vẫn nắm bắt được tiềm năng thay đổi của nhân loại. Thông điệp cuối cùng mạnh mẽ của nó, cái giá phải trả của xung đột, nỗi đau của sự chia ly và hy vọng mong manh về sự chung sống tiếp tục truyền cảm hứng và gợi lên sự suy ngẫm trong nhiều thập kỷ sau khi nó được phát hành.

Cũng đọc: Giải thích về cái kết của thị trấn: Chuyện gì đã xảy ra với Doug và Claire? Ý nghĩa thực sự đằng sau cảnh cuối cùng